De toekomst is…
De toekomst is nog niets. Het komt. We weten wanneer het begint. Maar we weten niet waar we uitkomen.
De toekomst is mijn vak. Landschapsarchitecten ontwerpen aan het landschap van de toekomst. Ze tekenen bijvoorbeeld dijken, parken of windmolens. Telkens doen we dit zonder dat we precies weten hoe dat landschap eromheen ondertussen verandert. Als het gaat om veranderingen op korte termijn is dat vaak niet zo spannend. Spannender wordt het als we verder vooruit kijken en als het gaat over grote veranderingen: bijvoorbeeld bij een nieuwe omgevingsvisie of een deltaplan voor het rivierengebied. We maken ontwerpen voor een plek in het landschap terwijl we weten dat de context van die plek verandert. Kunnen we ons een voorstelling van maken van het landschap van 2040 of 2050?
AtelierOverijssel en Trendbureau Overijssel gaan graag met u over die verre toekomst in gesprek. Hoe ziet het landschap van Overijssel eruit in 2050? Met deze vraag als uitgangspunt werken we aan de Landschapsverkenning 2050. We schetsen beelden van mogelijke toekomsten en met de resultaten hiervan gaan we het gesprek aan. Dat vinden we belangrijk. Door de toekomst te verbeelden en alle zintuigen te prikkelen worden impliciete (on)zekerheden bespreekbaar. Door veranderingen in demografie, landbouw en klimaat, maar ook andere ontwikkelingen expliciet te maken komen de opgaven van morgen wellicht in een ander daglicht te staan.
Bij het verbeelden van de toekomst gebruiken we het verleden. Het verleden is immers veel overzichtelijker dan de toekomst. We waren erbij! Of we waren er niet bij maar hebben getuigenissen in tekst, foto’s of films. We hoeven uit het verleden alleen maar de meest waarschijnlijke dingen te selecteren en we hebben contouren van de toekomst te pakken, toch?
Eh, ja. Echter: het verleden is een grabbelton. In een grabbelton vind je altijd wel iets maar voor je gevoel grijp je vaak mis en eindig je met onbruikbare zaken. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
Gewaarschuwd met dit inzicht zijn we onze landschapsverkenning begonnen. We hebben creatieve denkers en doeners gevraagd om tientallen signalen – waarvan zij denken dat deze iets vertellen over de toekomst van het landschap - te selecteren uit kranten en andere media. Er kwamen berichten zoals “mini-drone helpt bijen met bestuiven”, “honderdduizenden klimaatvluchtelingen in aantocht” of “kweekvlees in opmars”. Met deze signalen componeerden we vervolgens een viertal verhalen over de toekomst. Deze verhalen, scenario’s voor het Overijsselse landschap, onderzoeken en vertalen we momenteel met kunstenaars, wetenschappers en landschapsplanners in bruikbare creatieve vormen voor iedereen met een verantwoordelijkheid voor het landschap van de toekomst.
Voor het zover is kunt u meepraten, lezen, kijken, denken en dromen via dit blog “Zwarte zwanen in het landschap”. Het mag over angsten gaan of over een lang en gelukkig leven. Denkt u met ons mee? Wij hebben ook uw ideeën over uw toekomst nodig!
Frank Stroeken
Ateliermeester AtelierOverijssel