Of je nu van de zandgronden in Twente komt, van het veen nabij Staphorst, of uit de oude polder Mastenbroek: De grond waar je geboren bent, het landschap waar je huis jarenlang heeft gestaan, of daar waar bijzondere herinneringen liggen maakt dat je je verbonden voelt met een plek. Ons landschap is van grote betekenis voor ons. Het is ons thuis.
Een uitstapje door je eigen leefomgeving is een reis door de tijd. We leven elke dag met en op het werk van onze voorouders. Op sommige plaatsen zijn wij ons bewust van de bijzondere geschiedenis en het unieke verhaal dat bij een plek hoort. Als voorbeeld neem ik de Hunenborg bij Volthe (gemeente Dinkelland). Een bijzondere plek die verscholen ligt in de bossen. Vroeger heeft hier een burcht gestaan. De Hunenborg spreekt al eeuwen tot de verbeelding onder de lokale bevolking. Over de plek zijn verschillende mythen en sagen geschreven. Iedereen heeft een bepaalde nieuwsgierigheid naar de geschiedenis van deze mysterieuze plek. Mensen worden door de plek geraakt.
Op veel locaties in je eigen leefomgeving kom je dit tegen: dat kapelletje bij de dikke boom, die markante eik bij jou om de hoek, of die bijzondere bomenrij waarover je opa je vertelde. Plekken waarvan je weet dat er wat bijzonders mee aan de hand is, dat er een bijzonder verhaal achter schuil gaat. Je voelt er binding mee, met zo’n plek.
Onze leefomgeving bestaat niet alleen uit natuurlijke bouwstenen. De mens heeft er veel aan toegevoegd. De voortdurende behoefte aan ontwikkeling en vooruitgang ligt hieraan ten grondslag. Echter, daarbij ontbreekt vaak het besef dat wij afhankelijk blijven van onze natuurlijke bronnen: een gezonde bodem, schoon water, natuur en een gevarieerd landschap om tot rust te komen. We moeten ons ervan bewust zijn dat wij verantwoordelijk zijn voor het landschap dat we creëren. Daarbij hoort zorg en bijbehorende trots voor kwaliteiten uit het verleden. Laat die waardevolle landschappen voortbestaan en koester die bijzondere plekken. Dat is niet het zelfde als het creëren van museale plekken. Landschap leeft en is voortdurend aan verandering onderhevig. Echter, overweeg zorgvuldig de nieuwe ontwikkelingen en pas functies in met nieuw elan. Dan kunnen we trots zijn op oude en nieuwe plekken met kwaliteit. Een landschap waarbinnen wij de bijzondere plekken koesteren! We moeten er voor waken dat onze leefomgeving een plek blijft om thuis te komen. Een plek waarmee je je kunt identificeren, een plek om tot rust te komen in de natuur en waar je je verbonden voelt met het landschap: jouw thuis.
Jacob van Olst
Directeur Landschap Overijssel