In Wageningen, waar ik landschapsarchitectuur gestudeerd heb, ging een van de eerste collegereeksen over de basisbegrippen van de (landschaps)architectuur. De docent had hiervoor een handzame reader samengesteld. Blad één ging over het begrip “verschil”. Heel fundamenteel, want zonder verschil is alles hetzelfde, bestaat er geen onderscheid. Zonder verschil zijn we niet in staat om überhaupt waar te nemen, laat staan te genieten van onze omgeving. Hiermee ligt het begrip “verschil” voor mij letterlijk aan de basis van mijn kijk op landschap en omgeving.
Het is maar een kleine gedachtesprong om van “verschil” terecht te komen bij “diversiteit”. In Overijssel zijn we rijk gezegend als het gaat om de diversiteit van en in ons landschap. Van de Duitse grens tot de voormalige Zuiderzeekust en van de IJssel tot de Reest treffen we een scala aan zeer verschillende landschappen aan. Landschappen met elk hun eigen kenmerken en geschiedenis, met verschillende gebruiksmogelijkheden en uiteraard ook verschil in biodiversiteit.
Nog een sprongetje. Van “verschil” naar “verschillig”: het positief tegenovergestelde van onverschillig. Dus mèt belangstelling en betrokkenheid, in plaats van zonder. Ons landschap vraagt om die positieve betrokkenheid en belangstelling, om een nieuwsgierige grondhouding naar de betekenissen en mogelijkheden die het landschap in zich heeft. Dit is nodig om ons landschap nu en in de toekomst levend en levendig te houden. Ons landschap vraagt erom met aandacht, noem het maar liefdevol, tegemoet getreden te worden. Dit geldt voor grote onderwerpen als de energietransitie of de verduurzaming van onze landbouw welke grote veranderingen in het landschap met zich mee zullen brengen. En zeker ook voor de kleinschalige ingrepen die op het eerste gezicht soms minder in het oog springen, maar door hun grote aantal samen grote impact kunnen hebben op de kwaliteit van onze omgeving.
Tot slot een wens. Ik hoop van ganser harte dat de scenario’s voor het landschap van 2050 die AtelierOverijssel op dit moment samen met het Trendbureau Overijssel in beeld brengt, ons zullen inspireren om met lef en liefde te kiezen voor de kwaliteit van het Overijsselse landschap. Met andere woorden: Laten wij in Overijssel het verschil maken! Voor nu en 2050.
Bart Buijs
Directeur Het Oversticht